Otomobil talebi artarken, reel fiyatlardaki düşüş devam ediyor

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’daki ilan verileri temel alınarak hazırlanan Otomobil Piyasası Görünümü raporuna göre, Mart ayında ikinci el otomobile olan talep hem geçen yılın aynı ayına hem de bir önceki aya kıyasla artarken, reel fiyatlardaki düşüş eğilimi devam etti.

Mart ayı verileri incelenerek hazırlanan rapora göre, otomobil talep endeksinin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,3 ve bir önceki aya göre de yüzde 11,8 oranında daha yüksek olduğu gözlemleniyor. Otomobil piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlenen “satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı” Mart’ta önceki aya kıyasla 1,4 puan artarak yüzde 21,3 seviyesine yükseldi. Bu artış, hem ilan sayısındaki yüzde 5,5’lik hem de satılan otomobil sayısındaki yüzde 13,1’lik artıştan kaynaklandı.

Ek olarak, otomobil piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olarak kullanılan satılık otomobil ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren “kapatılan ilan yaşı” ise bir önceki aya kıyasla 0,4 gün artarak 21,3 gün oldu.

Reel satış fiyatları düşmeye devam ediyor

Enflasyondan arındırıldığında otomobil ortalama reel satış fiyatı 21 aydır düşüş gösteriyor (Şekil 1-üst panel). Mart ayında reel fiyat endeksi Şubat ayına kıyasla yüzde 2,1 azalarak 147,2 oldu. Reel fiyatlardaki yıllık değişim de hâlâ negatif olarak gözüküyor (Şekil 1-alt panel). 2023 Mayıs’ta yüzde 48’e ulaşan değişim oranı, takip eden aylarda sürekli azalarak 2024 Haziran’da yüzde -41,4’e kadar geriledi. Bu tarihten sonra reel fiyatlardaki yıllık düşüş oranı azalmaya başlayarak Mart ayında yüzde -19,9 oldu.

 Ortalama otomobil fiyatında ılımlı artış sürüyor

Ortalama otomobil fiyatlarının bir önceki aya kıyasla bir miktar yükseldiğini görüyoruz (Şekil 2). Şubat’ta 947 bin 152 TL olan ortalama otomobil fiyatı Mart’ta 950 bin 515 TL oldu. Ortalama otomobil fiyatı bir önceki yıla kıyasla ise yüzde 10,6 arttı.

Otomobil talebi yeniden artışta2024 Kasım’dan itibaren düşüş eğiliminde olan otomobil talebi, Mart ayında yeniden yükselişe geçti. Otomobil talep endeksi, Şubat ayına kıyasla yüzde 11,8 arttı. Bir önceki yılın aynı ayına kıyasla ise talep endeksi yüzde 5,3 daha yüksek seviyeye ulaştı.

Hem otomobil arzı hem satılan otomobil sayısı arttı

Satılık ilanlarının ne kadarının satıldığını gösteren oran, satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına bölünmesi ile hesaplanıyor. (Şekil 4 üst panel) Bu oran, satılan otomobil sayısının ilan sayısından daha hızlı artması sonucu yükseliyor ve bu durum piyasanın canlanmakta olduğunu gösteriyor. Ancak ilan sayısındaki azalma, otomobil satış sayısındaki azalmadan daha yavaş gerçekleşirse de oran artıyor. Bu durum ise piyasada canlığın azalmakta olduğuna işaret ediyor. Mart ayında bir önceki aya kıyasla satılık otomobil ilan sayısı yüzde 5,5 artarak 949 bin 629’dan 1 milyon 2 bin 329’a yükseldi. Satılan otomobil sayısı ise yüzde 13,1 artarak 188 bin 599’dan 213 bin 363’e çıktı. Satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı 1,4 puan artarak yüzde 21,3 oldu.

Satılık otomobillerin kapatılan ilan yaşında artış 

2025 Mart verilerine göre kapatılan ilan yaşı bir önceki aya kıyasla 0,4 gün uzayarak 21,3 gün oldu.